Αργά ή γρήγορα θα συνέβαινε. Αν όχι αυτός, άλλος. Γιατί; Γιατί ζούμε σ’ ένα «κλειστό» οικοσύστημα που λέγεται πλανήτης. Έχουμε παγκοσμιοποιηθεί και όλα κινούνται –ας πούμε ελεύθερα- προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι εξαιρέσεις θα συζητηθούν άλλη φορά. Το πρώτο ερώτημα είναι γιατί δεν υπάρχει πρόληψη* για τους αυτονόητους κινδύνους ενώ υπάρχουν υπουργεία και κονδύλια για στρατιωτικό εξοπλισμό σε όλο τον πλανήτη. Έστω λοιπόν, ότι οι κυβερνήσεις μας παγκόσμια είναι ανεύθυνες. Και γιατί όχι εξάλλου; Απαρτίζονται από εμάς τους ίδιους. Ας δούμε λοιπόν, τι κάνουμε εμείς…
Πρώτα απ’ όλα, ας έχουμε το ελαφρυντικό του αιφνιδιασμού. Μετά της άγνοιας και του πανικού. Ωραία! Όλα δείχνουν ανθρώπινα. Εδώ όμως έχουμε μια νέα πρόκληση. Για πρώτη φορά πρέπει να λειτουργήσουμε ως ΕΝΑ (ότι κι αν είναι αυτό το ένα). Πρέπει να αντιληφθούμε ότι είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι και αλληλοεξαρτώμενοι. Το πρώτο μάθημα που μας δίνει ο ιός είναι η απογύμνωση από ετικέτες, ασπίδες και διακριτικά. Συνεχίζει με την ορατότητα. Ο κίνδυνος δεν είναι πλέον ορατός, δεν είναι έξω από σύνορα, δεν έχει καν κουλτούρα ή θρησκεία. Αδιαφορεί για τις σημαίες μας. Ωστόσο, αν και δεν μπορούμε να του χρεώσουμε κοινωνικό ρατσισμό, οι ανισότητες που έχουμε εγκαθιδρύσει θα πλήξουν συγκεκριμένα κοινωνικά στρώματα και ομάδες πληθυσμού. Ούτε αυτό είναι κάτι νέο. Ας επιστρέψουμε όμως στην πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Λέτε να είναι το κράξιμο; Νομίζετε ότι «Μένουμε Σπίτι» και καθάρισε η μπουγάδα; Ας υπενθυμίσω την ταλαίπωρη λέξη ενσυναίσθηση που φτάσαμε να λέμε ότι πρέπει να διδάσκεται (αυτό κι αν είναι σοβαρό). Και σε δεύτερο χρόνο ας στρέψουμε τη ματιά μας αργά, στον κάθε συνάνθρωπό μας. Αργά και σταθερά. Παρακάμπτοντας την απόσταση ασφαλείας. Ας βάλουμε σε ένα σάκο τις λέξεις ανεγκέφαλος, ψεκασμένος, ηλίθιος, και τα σχετικά και ας τις ξεκολλήσουμε από το γείτονα, τον παππού, το γονιό ή τον όποιο (όπα! Ξεχάσαμε τον πρόσφυγα τώρα;) Μετά ας κλείσουμε αυτό το σάκο κι ας τον ξεχάσουμε κι αυτόν…
Είχαμε μείνει στη ματιά μας. Που είναι μετέωρη. Ας της δώσουμε ζωή. Άλλο βλέπω, κι άλλο κοιτάζω… Ας κοιτάξουμε λοιπόν, τον συνάνθρωπό μας ξανά απ’ την αρχή. Κι ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε εκτός από το να μένουμε σπίτι. Μερικά παραδείγματα.
Η «ανεγκέφαλη» μαμά με τα δύο ανήλικα στο σούπερ μάρκετ, δεν έχει κανέναν να αφήσει τα παιδιά της, ούτε πρέπει να τα αφήσει μόνα στο σπίτι. Όχι, δεν έχει την πολυτέλεια να παραγγείλει τα ψώνια της. Ποιος θα μεταφέρει ψώνια 6,5 ευρώ; Ε, κι αυτός που θα μεταφέρει τα ψώνια, δικός μας είναι. Όχι;
Ο «κ@λόγερος» που κάνει βόλτα στην παραλία είναι ο παππούς μας που δεν παίρνουμε τηλέφωνο να δούμε αν ζει. Ναι, μπορεί να μην κατάλαβε τι πρέπει να κάνει αλλά δεν ξέρω που τον βοηθάμε…
«Εμένα τη βλαμμένη» που με βλέπουμε στο δρόμο πρέπει να πάω στη δουλειά μου γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Ξέρω πώς να προφυλαχθώ αλλά δεν ξέρω σε ποιο σημείο του σώματός μου να το γράψω για να μας πείσω.
Ναι, φίλε, αδερφέ, μπορώ να βγαίνω απ’ το σπίτι μου και να πάω βόλτα στο πάρκο ή στη θάλασσα. Θα προσέξω τα πόμολα, τα κουμπιά του ασανσέρ, θα πλύνω τα χέρια μου, θα ακολουθήσω τις οδηγίες ακόμη κι αν τις αμφισβητώ, αλλά δεν θα ντραπώ γιατί με βλέπεις έξω. Αλήθεια, εσύ από πού με βλέπεις;
Θέλω να πω… η λίστα μπορεί να γίνει τεράστια. Η λίστα με τους ενόχους. Αυτούς που θα φταίνε αν αύριο αρρωστήσουμε.
Είναι συγκινητικά ανθρώπινο να τραγουδάνε οι άνθρωποι απ’ τα μπαλκόνια αλλά δε φτάνει. Ας ρωτήσουμε ποιος θέλει βοήθεια δίπλα μας. Τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε αυτόν που δεν ξέρει, αυτόν που δεν μπορεί. Ας κάνουμε ομάδες της γειτονιάς, της πολυκατοικίας. Ας κάνουμε πίστωση. Ας κάνουμε έκπτωση στο ενοίκιο αυτού που θα μας πλήρωνε από ένα μεροκάματο που δεν θα γίνει ποτέ. Ας δώσουμε παράταση σ’ ένα χρέος. Πολλά μεροκάματα δεν θα γίνουν ποτέ. Ας χαρίσουμε κάτι που χρειάζεται κάποιος άλλος. Βλέπεται, πλέον, αυτός ο άλλος είμαστε εμείς.
Το έχετε καταλάβει ότι δεν θα περάσει και θα φύγει. Είναι η αρχή μιας νέας εποχής. Πρέπει να αποφασίσουμε αν θα είναι μια εποχή τρόμου, μίσους και πανικού ή μια εποχή αγάπης και αλληλοβοήθειας. Θα έρθει νέο κύμα φτώχειας όπως και νέοι τύποι σκλαβιάς. Η πρόκληση είναι να μείνουμε άνθρωποι.
Μένω άνθρωπος.
*Θα υπενθυμίσω την πρόθεσή μου να δημιουργήσουμε ένα διαπολιτισμικό οδηγό επιβίωσης, εκπαίδευση όλων των ανθρώπων σε σχετικά θέματα και δημιουργία –έστω και άτυπων- ομάδων επιφυλακής και αλληλοβοήθειας για οποιαδήποτε κατάσταση. Εδώ είμαστε. Ας πούμε ότι ποτέ δεν είναι αργά. Σας ακούω!
